موزه رئیسعلی دلواری

خانه رئیسعلی دلواری کجاست؟

• آدرس: بوشهر، تنگستان، دلوار، خانه یا موزه شهید رئیسعلی دلواری (مشاهده روی نقشه)
•  ساعت بازدید: ساعت ۸ صبح تا ۱۸ عصر

_{منبع عکس: mapio.net}

خانه رئیسعلی دلواری در جنوب شرق دلوار در شهرستان تنگستان و استان بوشهر قرار گرفته است. سابقه خانه رئیسعلی دلواری به دوره قاجاریه می‌رسد. این خانه تاریخی از سوی فرزندان رئیسعلی به سازمان میراث فرهنگی بوشهر داده شد و در حال حاضر به‌عنوان موزه مردم‌شناسی از آن استفاده می‌شود. خانه رئیسعلی دلواری ۱۱۰ سال پیش ساخته شده و مساحت آن ۳,۷۵۰ متر مربع است. فضای داخلی موزه شامل برخی اشیا و تصاویر است که دوره تاریخی مبارزات ضد استعماری مردم جنوب علیه استعمار انگلستان در تاریخ معاصر ایران را به تصویر می‌کشد.

در دوره جنگ تنگستان علیه استعمار انگلیس، خانه رئیسعلی دلواری محل نشست‌ها و جلسات رهبران، برای تصمیم‌گیری بود. اتاق اول خانه رئیسعلی دلواری که تندیس رئیسعلی  و شخصیت‌های مهم و تاثیرگذار آن زمان در آن گذاشته شده است، محل تشکیل نشست‌ها بود. وصیت‌نامه و سوگندنامه رئیسعلی دلواری به‌علاوه مجموعه‌ای از تمبرهای تاریخی در این مکان نمایش داده شده است. تزیینات این خانه بسیار ساده است و به گچ‌بری‌هایی عادی ختم می‌شود.

_{منبع عکس: vizitiran}

خانه رئیسعلی دلواری در جنوب شرقی دلوار است. ساختمان این خانه در ۴۵ کیلومتری بوشهر قرار دارد. اگر قصد دارید از تهران برای بازدید خانه رئیسعلی دلواری به بوشهر سفر کنید، ابتدا از تهران به‌سمت قم و از آنجا با عبور از شهر کاشان، به نجف‌آباد بروید، سپس به شهر بروجن رفته و از آنجا به‌سمت کازرون حرکت کنید. وقتی به کازرون رسیدید از آنجا به‌سمت برازجان حرکت کنید تا به وارد بوشهر شوید. از بوشهر باید ۴۲ کیلومتر دیگر برانید تا به دلوار و خانه رئیسعلی دلواری برسید. این مسیر، راحت‌ترین و کوتاه‌ترین مسیر سفر به بوشهر است.

بخش‌های مختلف موزه رئیسعلی دلواری

 _{منبع عکس: eneshat}

خانه رئیسعلی دلواری بخش‌های مختلفی دارد. ورودی خانه رئیسعلی دلواری از فضایی مسقف و ستون‌دار برخوردار است. ورودی خانه، یک درب چوبی و زیبا به‌علاوه دو لنگه دارد. بعد از عبور از ورودی در، دو فضای متقارن را مشاهده خواهید کرد که در دو طرف خانه، واقع شده‌اند و در وسط این دو فضا، یک راهرو است که کف آن از دو فضای دیگر، پایین‌تر است و تقریبا با کف حیاط خانه یکی می‌شود. خانه رئیسعلی دلواری به‌عنوان نمادی از تاریخ عصر مشروطه و حفظ استقلال کشور در برابر استعمار در تنگستان به شمار می‌رود.

دیوارهای خانه رئیسعلی دلواری به رنگ سفید و درب و پنجره‌های بنا چوبی و به رنگ قهوه‌ای هستند. در و پنجره‌های چوبی وقتی در کنار دیوارهای سفید قرار می‌گیرند، هماهنگی دیدنی و جذابی دارند. درگاه ورودی خانه، دو ستون دارد. راهرویی که در ابتدای ورودی خانه است، بازدیدکنندگان موزه را به‌سمت دهلیز، هدایت می‌کند.

_{منبع عکس: نامشخص}

دو ستونی که در جلوی درب خانه قرار دارند به «شه‌نشین» و دروازه ورودی خانه رئیسعلی دلواری به «هشتی» معروف است. بالای سردر بنا دو شیر و یک دسته گل قرار دارد و کتیبه‌ای با مضمون یک بیت شعر در این بخش حک شده که چنین است:

گشاده باد همیشه این درگاه       به حق نشین الله‌لا‌اله‌الله

گلدانی نیز در خانه رئیسعلی دلواری است که زیر آن نوشته شده است: « یا مفتاح‌الباب». روی درب خانه رئیسعلی دلواری آثار گلوله برجای مانده و تزیینات خانه نیز شامل گچ‌بری‌هایی ساده است. گچ‌بری‌ها شامل تصویر درختان نخل، باغ‌های گل و چراغ لاله است که روی ستون‌های بنا طراحی شده‌اند.

موزه رئیسعلی دلواری، موزه مردم‌شناسی دلوار محسوب می‌شود. این موزه که همان خانه رئیسعلی دلواری است، بخش‌های مختلفی دارد. موزه اسناد ۲۳ اتاق دارد که هفت اتاق آن مخصوص اسناد است و جنگ‌افزارهای بسیاری را از دوره مقاومت دلیران تنگستان در خود جای داده است. یک کتیبه‌‌ در بالای درب اتاق رئیسعلی دلواری قرار دارد که روی آن چنین حک شده است:

ز تیغ شیر خدا چو رواج شرع نبی شد      از این سبب به همه مسلمین رئیس علی شد

_{منبع عکس: eneshat}

در این موزه، حدود ۹۵ جنگ‌افزار از دوره جنگ مردمان جنوب با استعمار انگلستان بر جای مانده است. ۱۷ اتاق موزه، برای حفظ و نگهداری اسناد و اشیای تاریخی به کار می‌رود. اتاق‌های دیگر موزه برای معرفی اسناد، تصاویر، نقشه‌های جنگ، تفنگچی‌های تنگستان، تقویم مربوط به مبارزات، اتاق‌ها و سلاح‌های مورد استفاده در مبارزات است.

_{منبع عکس: vizitiran}

اتاق اسناد موزه رئیسعلی دلواری دربرگیرنده اسناد و نامه‌هایی می‌شود که از آن عصر باقی مانده است. اتاق‌های دیگر موزه، اتاق ماکت (در این اتاق، ماکت‌هایی از نحوه هجوم نیروهای انگلستان به دلوار به نمایش درآمده است که حقایقی از دوره مقاومت تنگستان را نشان می‌دهد) اتاق‌های دیگر شامل اتاق فیلم، وسایل جنگی شخصی رئیسعلی دلواری، سوگندنامه‌ها یا وصیت‌نامه او می‌شود که روی یک لوحه سنگی حک شده و برای بازدید گردشگران به نمایش گذاشته شده است. در این موزه، تندیس رئیسعلی دلواری، گردونه‌های توپ و مجموعه‌ای از تمبرهای قدیمی نگهداری می‌شوند.

_{منبع عکس: golvani}

سواحل دلوار، مرز این شهر با خلیج فارس محسوب می‌شوند. پارک ساحلی دلوار یکی از جاذبه‌هایی است که می‌توانید در آن استراحت و گردش کنید. نخلستان‌های کهنسالی که کنار دریا بودند و ماسه‌های داغ کنار طبیعت زیبا، از ویژگی‌های مهم این سواحل به شمار می‌روند. اگر به دلوار رفتید تماشای غروب یا طلوع آفتاب در این سواحل رویایی را از دست ندهید.

گورستان لنج‌های دلوار

_{عکاس: افسانه جعفری}

گورستان لنج‌ها یکی از زیبایی‌های دلوار است. این گورستان در اسکله دلوار قرار دارد و تعداد زیادی لنج فرسوده در آن به گل نشسته‌اند. بازدید از این گورستان بسیار جذاب است و تا حدود زیادی گردشگران را با تاریخ و فرهنگ شهر دلوار آشنا می‌کند.

رئیسعلی دلواری کیست؟

رئیسعلی دلواری از مشروطه خواهان جنوب ایران بود. او در سال ۱۲۶۱ خورشیدی در دلوار که یکی از روستاهای تنگستان و مرکز بخش ساحلی آن بود متولد شد. رئیسعلی فرزند فردی به نام زائرمحمد است که کدخدای بندر دلوار بود و بعدها به معین‌الاسلام شهرت یافت. مادرش زنی از اهالی تنگستان بود. رئیسعلی دلواری از سن ۲۵ سالگی به صف مبارزان مشروطه پیوست، خانواده او از طایفه لر بودند و رئیسعلی با وجود سن کمی که داشت، جزو پیشگامان مشروطه‌خواهی در ایران شد. در هنگام قیام علیه محمدعلی شاه، رئیسعلی دلواری نیز همگام با دیگر مشروطه خواهان، علیه محمدعلی شاه قیام کرد.

بعد از جنگ جهانی اول، با وجود اعلام بی‌طرفی ایران، انگلیسی‌ها وارد کشور شدند و جنوب ایران را به تصرف خود درآوردند. جوانی رئیسعلی با حضور انگلیسی‌ها در خلیج فارس هم‌زمان بود. او نقش موثری در قیام مردمان جنوب داشت، این قیام هفت سال به طول انجامید. در این مدت، رئیسعلی با کمک یارانش دو هدف را دنبال می‌کرد؛ یکی پاسداری از بوشهر، تنگستان و دشتستان بود و دیگری پیشگیری از حرکت بیگانگان به داخل مرزهای ایران و دفاع از استقلال کشور.

_{منبع عکس:irna}

ملامحمد کاظم آخوند خراسانی در راه دفاع از خاک کشور در مقابل انگلستان، فتوای جهاد با کفار را از نجف اشراف صادر کرد. رئیسعلی نیز با همراهی مجتهد برازجانی، عبدالحسین لاری، علم‌الهدی اهرمی و عبدالحسین لاری همراهی کرد و با کمک سربازان خود، فتوای آخوند خراسانی را عملی کرد و دست به جهاد زد. او با شجاعتی که داشت با تجاوزگران مبارزه کرد و شکست‌هایی سنگین بر آن‌ها تحمیل کرد. انگلیسی‌ها که توان مبارزه با دلیران تنگستان را نداشتند، به رئیسعلی پیشنهاد رشوه ۴۰,۰۰۰ هزار پوندی دادند؛ اما رئیسعلی آن را رد کرد. انگلیسی‌ها با چهار کشتی به بندر دلوار حمله کردند؛ اما بعد از نبرد سه روزه از تنگستانی‌ها شکست خوردند. این شکست تا جایی بود که در آن برخی از افسران انگلیسی کشته شدند.

رئیسعلی بوشهر را از دست انگلیسی‌ها خارج کرد و حدود ۹ ماه شهر را در اختیار خود گرفت. رئیسعلی دلواری هنگامی که در محلی به نام «تنگک صفر» به ارتش بریتانیا شبیخون زده بود، از سوی فردی نفوذی با نام غلامحسین تنگکی از پشت سر، هدف گلوله قرار گرفت و در سن ۳۳ سالگی شهید شد. جسد رئیسعلی دلواری را در کنار امامزاده‌ای در یکی از روستاهای تنگستان به خاک سپردند؛ اما بعدها خانواده‌اش پیکر او را به نجف بردند و در قبرستان وادی‌الاسلام و در جوار حرم حضرت علی(ع) به خاک سپردند.

_{منبع عکس: mashreghnews}

سوگند‌نامه‌ای از رئیسعلی دلواری به‌جای مانده است که به آن وصیت نامه رئیسعلی دلواری نیز می‌گویند. در این وصیت‌نامه او قسم یاد کرده است که برای دفاع از وطن تلاش کند. رئیسعلی بر این عقیده بود که اگر چنین کاری نکند، خدا و رسولش از او راضی نیستند. متن سوگندنامه او در جاهای مختلف بوشهر روی تابلو حکاکی شده است و به منشور قیام رئیسعلی دلواری و وصیت‌نامه او شهرت یافته است.

خانه رئیسعلی دلواری در جنوب ایران و در شهر دلوار برای علاقه‌‌مندان تاریخ و فرهنگ ایران اهمیت زیادی دارد. این خانه که امروز به‌عنوان موزه مردم‌شناسی دلوار شناخته می‌شود، تاریخ مقاومت مردم جنوب ایران برای حفظ استقلال در برابر استعمار انگلستان را به نمایش می‌گذارد.